Hoe word ik een bekwaam spreker?

Top 5 boeken over Cicero

Ten tijde van Amerikaanse presidentsverkiezingen let iedereen niet zozeer op wat er gezegd wordt, maar vooral hoe het gezegd wordt. Wie is de meest bekwame public speaker onder de runner ups? Bij de opening van een televisiedebat werd de republikeinse presidentskandidaat Newt Gingrich onlangs geconfronteerd met oude beelden waarin hij zijn ideeën over een zogenaamd ‘open huwelijk’ propageerde. Gingrich wist de aanval van de presentator te pareren en de vraag uiteindelijk zelfs helemaal te ontwijken. Dat heet redenaarskunst, en dat is precies waarin advocaat/staatsman Cicero zich bekwaamde in de eerste eeuw voor Christus.

Eloquentie wordt tegenwoordig nogal eens verward met charisma, maar er is een verschil. Iemand met charisma is niet per definitie een begaafd redenaar, maar iemand die zich schoolt in de redenaarskunsten kan zichzelf omgekeerd wel aan een flinke portie charisma helpen. Een ding is zeker: je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden. Cicero schreef zijn filosofische en politieke bevindingen op in traktaten en brieven, via welke hij over de eeuwen heen kan spreken.

Wie politieke ambities heeft, of om andere redenen de fijne kneepjes van het redenaarsvak wil leren, doet er dus goed aan te beginnen bij Cicero. Omdat niemand zin heeft meteen het hele oeuvre van de beste man door te spitten, volgt hieronder een lijstje boeken over en van Cicero die je gelezen moet hebben, zeker als je de politiek graag volgt. Wie up to date wil zijn, moet nu eenmaal gedateerde boeken lezen.

5 X CICERO LEZEN

Brieven aan Atticus, Marcus Tullius Cicero

Cicero is een uniek figuur in de klassieke oudheid, al was het alleen maar omdat we relatief zo veel van hem weten. Niet alleen zijn traktaten, bedoeld voor het grote publiek, zijn bewaard gebleven, er is ook een groot corpus aan persoonlijke brieven. De meeste zijn geschreven aan zijn vriend Atticus. Wie de brieven leest krijgt een ongecensureerd beeld van Cicero voorgeschoteld; dat wat hij publiekelijk graag liet zien, maar ook wat hij wellicht liever in de persoonlijke sfeer had willen houden.

Cicero (uit: Parallelle levens), Plutarchus

De Griekse historiograaf Plutarchus schreef zijn biografieën van historische personages in de 1^e eeuw na Christus en zat dus ‘dicht op het vuur’. Het leven van Cicero zette hij naast dat van de Griekse redenaar/politicus Demosthenes, die leefde in de vierde eeuw voor Christus.

Het Rome van Cicero, Anthony Everitt

Zo leesbaar als Everitt de geschiedenis van Cicero en zijn tijd beschreven heeft, is nog niemand gelukt. Wat het boek extra charmant maakt is dat de schrijver er ook een soort rehabilitatie mee voor ogen heeft gehad. Vaak is Cicero door historici neergezet als een nogal wispelturig en niet heel dapper persoon. ‘Hij verdient een beter lot’, vindt Everitt. Dit boek is zijn poging daaraan bij te dragen.

Imperium & Lustrum, Robert Harris

Harris’ boeken zijn fijn geschreven, terwijl ze toch in enig detail de geschiedenis van Cicero behandelen, vanaf zijn opkomst en eerste triomfen in deel 1 tot de periode van zijn consulaat in deel 2 van zijn Cicero-drieluik. En dat alles vanuit het meeslepende vertelperspectief van zijn trouwe huisslaaf, Tiro.