De beroemdste quotes uit de klassieke oudheid

Het is nog altijd Week van de Klassieken, die dit jaar vanwege helemaal in het teken staat van Romeinse keizers.

Waarom we elk jaar de oudheid vieren tijdens de Week van de Klassieken? Omdat het kan en omdat het moet, niet in de laatste plaats omdat niets zo actueel is als geschiedenis – zelfs als het om de klassieke oudheid gaat.

Om dat nog maar eens te onderstrepen vandaag een aantal wereldberoemde spreuken die soms in vertaling, soms zelfs in de originele taal bij bijna iedereen bekend zijn. Met een beetje extra uitleg, want waar komt dat carpe diem nu eigenlijk vandaag?

Julius Caesar

De teerling is geworpen.

Alea iacta est, zou Julius Caesar hebben uitgesproken in 49 v.Chr., toen hij op het punt stond de rivier de Rubicon over te steken. ‘De teerling is geworpen,’ zo wordt de zin althans sinds jaar en dag vertaald. Het is misschien niet helemaal correct vertaald, maar de betekenis is alom bekend: na deze stap is omkeren geen optie meer.

Ik kwam, zag, overwon.

Nog veel beroemder zijn de drie woordjes die Caesar naar de Senaat in Rome stuurde toen hij, twee jaar nadat hij de Rubicon overstak, de overwinning op Pontus had behaald: Veni vidi vici.

Augustus

Ik heb een stad van baksteen aangetroffen, en er een van marmer achtergelaten.

De eerste echte keizer van het Romeinse rijk was Augustus – en hij zou het leven en Rome niet achter zich laten zonder zijn nadrukkelijke handtekening te hebben achtergelaten in het stadsbeeld. Zijn bouwprogramma was zo groots, dat het inderdaad moet hebben geleken alsof hij een stad van marmer tevoorschijn toverde.

Horatius

Pluk de dag.

Stel niet tot morgen uit wat je vandaag ook kunt doen – carpe diem: dat zijn de wijze woorden uit Ode 11, Boek 1 van de verzamelde lyrische gedichten van de Romeinse dichter Horatius (65-8 v.Chr.) die nog altijd wereldfaam genieten.

Nu moet er gedronken worden. 

Horatius’ andere beroemde uitspraak is misschien wel bekender in het originele Latijn: nunc est bibendum. 

Juvenalis

Een gezonde geest in een gezond lichaam.

Juvenalis is wellicht de minst bekende Romein van dit rijtje. Hij was een Romeins satiredichter die leefde in de eerste en tweede eeuw na Christus en van hem zijn de beroemde woorden mens sana in corpore sano. De volledige zin van Juvenalis luidt Orandum est ut sit mens sana in corpore sano, wat zoveel betekent als ‘Een mens moet bidden voor een gezonde geest in een gezond lichaam.’ Het citaat leeft (iets aangepast) vandaag de dag onder andere voort in het beroemde sportschoenenmerk asics (anima sana in corpore sano).

Vier de klassieken!
Ook zin om deze week de klassieke oudheid op de een of andere manier te vieren? Ter gelegenheid van de Week van de Klassieken worden er in heel Nederland allerlei activiteiten en rondleidingen georganiseerd rond het thema Romeinse keizers. Kijk op de website van de Week van de Klassieken voor het complete overzicht van de agenda.

Cadeautje
Om de klassieken extra in het zonnetje te zetten stelt Uitgeverij Athenaeum tot en met 21 maart een gratis e-book beschikbaar: Fik Meijers Keizers sterven niet in bed: van Caesar tot Romulus Augustulus, 44 v.Chr. – 476n.Chr.Klik hier om het e-book te downloaden op de website van de Week van de Klassieken.