In Rome liggen de verhalen uit het verleden letterlijk op straat. Aan de hand van straatnamen die je op de bordjes – sinds 1814 van marmer dankzij paus Pius VII – kunt lezen, wandel je de geschiedenis van de eeuwige stad letterlijk achterna. Vrijwel iedere via, vicus of viale is namelijk vernoemd naar een persoon of gebeurtenis die het leven van de stad Rome op de een of andere manier getekend heeft…
VIA DELLE CARROZZE: DE STRAAT VAN DE RIJTUIGEN
Vandaag de dag is Piazza di Spagna, het plein dat zich aan de voet van de beroemde Spaanse Trappen uitstrekt, eerlijk gezegd een plek om te vermijden. Het krioelt er van de toeristen en verkopers van allerlei prullaria, die ervoor zorgen dat je zelden de gelegenheid hebt om te genieten van een mooi uitzicht op de brede trappen en de kerk waar ze naartoe leiden.
Dat is nu. Zoals ik al eens eerder schreef, was Rome ook in de 18e eeuw een geliefde reisbestemming. Het raakte in die tijd onder welgestelde, voornamelijk Engelse burgers in zwang een studiereis langs de oorsprong van de klassieke kunst te maken. De Grand Tour werd deze Europese reis genoemd, met als hoogtepunt een bezoek aan Rome.
Andere ‘toeristen’ waren er nog maar weinig, en men verbleef vaak langer in de stad dan een stedentrip tegenwoordig gemiddeld duurt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat men elkaar opzocht. Zo kwam het dat vreemdelingen in Rome zich in de 18e eeuw verzamelden in de wijk rond de Spaanse Trappen. Op een bepaald moment waren hier zoveel Engelsen dat de Romeinen spraken van het ghetto degli inglesi.
KOETSEN DOOR SMALLE STRATEN
Na een lange, ongetwijfeld ongemakkelijke koetsreis vanuit Groot-Brittannië, Nederland of Frankrijk, moet het weidse plein met de (Franse) kerk bovenaan de trappen en de fontein in het midden een lovely sight for sore eyes zijn geweest. Niet alleen de reizigers, ook het rijtuig moest bekomen van de lange weg die was afgelegd. De straatjes die naar het Piazza di Spanga leidde waren zo smal, dat de koetsen er vaak flinke schade opliepen. Zo ontstond er voorzichtig een eerste vorm van toeristenindustrie: in de buurt van de Spaanse Trappen openden ‘garages’ van koetsreparateurs. Bij aankomst werd ieder rijtuig naar één straatje in het bijzonder gestuurd, waar de opgelopen schade direct werd gerepareerd.
Op een enkele toeristenattractie na zul je op Piazza di Spagna geen rijtuigen meer tegenkomen, maar nog altijd herinnert het ‘straatje om de hoek’ aan de tijd dat de beschadigde koetsen er af en aan reden: de Via delle Carrozze, de Straat van de Rijtuigen.
Overigens zijn er nog meer herinneringen aan de tijd dat zich hier het ghetto degli inglesi bevond; Babington’s Tearoom bijvoorbeeld, en het huis waar de beroemde dichter John Keats stierf (nummer 26).
orpheuskijktom.com 