Van Piazza Navona naar de Sint-Pieter

Wie een mooie route van Piazza Navona naar de Engelenburcht en de Sint-Pieter wil lopen, neemt de Via dei Coronari. In één straat wandel je door de verschillende periodes die de geschiedenis van Rome hebben bepaald: de oudheid, de middeleeuwen, de renaissance en de barok.

Naar de Brug van Nero

Vandaag de dag is de Via dei Coronari het terrein van antiquairs en andere boetieks. Achter die etalages gaan echter eindeloos veel verhalen uit het verleden schuil. In de smalle steegjes die de straat kruisen vind je de middeleeuwen terug, de statige palazzi (‘woonpaleizen’ van de adel van weleer) brengen je terug in de tijd van de renaissance en de rijkelijk versierde balkonnetjes en deuren en religieuze ornamenten nemen je mee naar de barok.

Via dei Coronari was eens Via Recta, die in de oudheid vertrok vanaf het Stadion van Domitianus (onder het huidige Piazza Navona) en de Via Lata met de Ponte Neroniano (de Brug van Nero) verbond. Die brug stortte aan het einde van de 4de eeuw in.

De Via Recta werd in de middeleeuwen de Via di Tor Sanguigna, vernoemd naar een nabijgelegen toren. Het was paus Sixtus IV della Rovere die uiteindelijk de Via dei Coronari zoals we deze nu kennen opende, als een van de eerste rechte assen binnen de doolhof van straatjes van de middeleeuwse stad. De straat was een belangrijk onderdeel van de pelgrimsroute door Rome en leidde de gelovigen vanaf de Porta di Ripetta naar de Sint-Pieter.

De courtisane en de wijsneus

Wie in de 15de eeuw zou hebben aangeklopt bij nummer 156, zou oog in oog komen te staan met Fiammetta Michaelis, een van de bekendste courtisanes van haar tijd. Haar huis aan de Via dei Coronari is een typisch voorbeeld van hoe een huis er in het begin van de 15de eeuw werd gebouwd, alhoewel er in de loop der eeuwen natuurlijk veel is aangepast en verbouwd. Fiammetta was als courtisane de lieveling van Cesare Borgia, wiens lichaam in de nabijgelegen kerk Sant’Agostino ligt.

Op nummer 148 woonde in dezelfde eeuw iemand die graag de wijsneus uithing. Prospero Mochi, een hoge pief met een zetel in de Apostolische Kamer en de commissaris-generaal van de verdedigingswerken van Rome in de tijd van paus Paulus III, heeft op zijn huis namelijk een hoop wijze woorden achtergelaten voor het nageslacht. Op de deur staat de inscriptie: TUA PUTA QUE TUTE FACIS (‘Overdenk alles wat je doet’). Op de eerste verdieping zie je de naam van de eigenaar terug: P. DE MOCHIS ABBR.A. (Prospero Mochi Abbreviatore Apostolico), en op de tweede verdieping lees je NON OMNIA POSSUMUS OMNES (‘Niet iedereen kan alles doen’) en PROMISSIS MANE (‘Houd je aan je beloftes’).

Een doodsbange notaris

Opmerkelijk is ook de zogenaamde ‘immagine di ponte’ op de hoek van een van de palazzi, de overblijfselen van een de oudste religieuze gebouwen in de straat. Het werd in 1523 door Antonio da Sangallo il Giovane gebouwd in opdracht van Alberto Serra da Monferrato, notaris van de Apostolische Kamer, zoals ook valt terug te lezen op de inscriptie.

Kardinaal Serra di Monferrato werd beroemd omdat hij als een van de weinige aan de razende vijanden wist te ontkomen tijdens de grot Plundering van Rome (1527), zij het op het nippertje. Het lukt hem namelijk zich te verschansen in de Engelenburcht (Castel Sant’Angelo), waar hij, nadat hij voor zijn leven had gered, nog net op tijd aankwam voor ze hem te pakken wisten te krijgen. Precies op het moment dat hij binnen was, stierf hij echter aan een hartaanval, van de schrik of misschien wel van het harde rennen…

En de naam?

Uiteindelijk zou de Via Recta, later Via di Tor Sanguigna, voorgoed door het leven gaan als Via dei Coronari. Dit gebeurde tijdens de inwijding van de straat door paus Sixtus IV in de 15de eeuw. In de straat, waar alle pelgrims op weg naar de Sint-Pieter doorheen gingen, verzamelden zich steeds meer verkopers van allerhande religieuze objecten en afbeeldingen. Het waren echter vooral rozenkransen die ze aan de pelgrims wisten te slijten: coronari del rosario.