Ze was in de loop der eeuwen volgens de Italiaanse krant La Repubblica aangetast door ‘smog, water en stof,’ maar na zes maanden restauratie is een van de meest theatrale Bernini-beelden die je in Rome kunt vinden weer helemaal opgeknapt. Het beeld straalt als nooit tevoren in de (eveneens onder handen genomen) Cappella Cornaro in de Santa Maria della Vittoria: de Extase van de heilige Theresia.
Bernini, protegé van de Barberini
Maffeo Barberini werd op 6 augustus 1623 tot paus verkozen. De geest van de barok en de Contrareformatie waaide door de straten van de eeuwige stad, en Barberini-Paus Urbanus VIII vond in de jonge, vooruitstrevende kunstenaar Gian Lorenzo Bernini zijn gedroomde protegé. Bernini was nog maar in de twintig, maar had al indruk gemaakt met prachtige beelden als de Roof van Proserpina en Apollo en Daphne, beide vandaag de dag nog te bewonderen in de Galleria Borghese.
Bernini bleek over een geweldige productiviteit te beschikken en ontwikkelde zich niet alleen als kunstenaar, maar ook als architect. Hij werkte in Rome o.a. aan Palazzo Barberini (aan de Via delle Quattro Fontane) maar ook aan de verderop gelegen Tritonfontein en de Fontana delle Api, de Bijenfontein (beide op Piazza Barberini).
Toen paus Urbanus VIII stierf, kwam er een opvolger die zo’n grote afkeer had van zijn voorganger, dat hij ook niets te maken wilde hebben met Bernini. Paus Innocentius X (Giovanni Battista Pamphili) gunde geen nieuwe opdrachten aan de lieveling van de Barberini.
Theresia’s extase
Maar de paus was zeker niet de enige opdrachtgever in Rome (en hij zou later ook wel bijdraaien – en bijvoorbeeld de opdracht voor de Vierstromenfontein op Piazza Navona aan Bernini gunnen). Bernini had het nog altijd druk zat, met name met privé-opdrachten die binnen bleven stromen. Het was in deze periode (tussen 1647 en 1652) dat hij werkte aan een beeld dat de Cornaro-kapel in de Santa Maria della Vittoria moest sieren.
Het barokke meesterwerk dat Bernini uit Carrara-marmer schiep was de Extase van de Heilige Theresia, een beeld dat tot op de dag van vandaag iedereen weet te overdonderen door zijn theatraliteit (en vermeende sensualiteit). Het beeld stelt de heilige Theresia van Avila voor, die halverwege de 16de eeuw naar eigen zeggen Jezus zag verschijnen die zich in een mystiek huwelijk aan haar wilde verbinden. Het visioen bracht haar in een extase en haar hart werd met een vurige pijl van liefde doorboord.
Tijdens de restauratie is was de Extase van de Heilige Theresia ontdaan van latere bewerkingen en zo helemaal in originele staat hersteld. De kapel zelf is ook gerestaureerd. De Santa Maria della Vittoria is daarmee helemaal klaargestoomd voor het aanstaande Heilige Jaar.
Het beeld bewonderen?
Je vindt Bernini’s Extase van de heilige Theresia in de Santa Maria della Vittoria (de Cornaro-kapel achterin) aan de Via XX Settembre 17. De kerk is dagelijks geopend voor bezoekers tussen 8:30-12:00 ’s ochtends en in de middag tussen 15:30-18:00. Toegang is gratis.
orpheuskijktom.com 