Als parvenu’s op de troon maakten de Flaviërs veel werk van brood en spelen, en niet te vergeten stenen: de massa in Rome werd van graan voorzien, zij kreeg luisterrijke festivals en vergaapte zich aan de talrijke bouwwerken die in Rome hersteld werden of nieuw gebouwd. Het spectaculaire symbool van hun politiek om de volksgunst te winnen is de bouw van het Flavische Amfitheater, dat sinds de middeleeuwen Colosseum wordt genoemd: Vespasianus begon met de bouw, Titus wijdde het officieel in en Domitianus legde er de laatste hand aan. De Flavii mogen daarom gelden als de keizers van het Colosseum.

Het nieuwste boek van Anton van Hooff gaat over de kwarteeuw van het Flavische keizerschap in Rome – de tijd van de drie keizers Vespasianus en diens zonen Titus en Domitianus van de gens Flavia, die regeerden tussen 69 en 96. Naast de bouwperiode van het Colosseum zijn dit jaren van dramatische gebeurtenissen: van de Joodse Oorlog tot de opstand van de Bataven, en van stadsbranden tot een pestepidemie en de uitbarsting van de Vesuvius.

Vijf voetbalvelden

Al die gebeurtenissen komen aan bod, maar misschien wel het leukst om te lezen is de beschrijving van het ontstaan van het wereldberoemde Colosseum, vol met intrigerende details en anekdotes, van de plek waar het amfitheater gebouwd werd (op Nero’s paleis) tot wat er zoal bij de bouw kwam kijken:

Het voordeel van de locatie was dat er niet eerst gesloopt hoefde te worden. Wel was het natuurlijk zaak Nero’s plas te laten leeglopen en het gebied, vijf voetbalvelden groot, voorgoed te draineren. Daartoe werden ondergrondse kanalen naar de Tiber aangelegd, die tot de dag van vandaag het terrein droog houden.

Berekend is dat de hoeveelheid materiaal goed zou zijn geweest voor drie kathedralen. Maar er werd bij de bouw een alles behalve middeleeuws tempo aangehouden: binnen zeven à acht jaar was het Colosseum in hoofdzaak klaar zodat Titus het in gebruik kon nemen.

Het systeem van gangen en (nogal steile) trappen was zo uitgekiend dat het publiek vlot zijn weg vond naar de ‘braakgaten’. Deze 64 vomitoria ‘spuwden’ de toeschouwers in de holte, cavea, van de tribunes. Via omgangen en trappen kon iedereen zijn plaats in zijn vak – zijn ‘wig’, cuneus, zegt het Latijn – vinden. Men zat dicht opeen, dichter dan in de economy class in een vliegtuig. Per toeschouwer was 40 centimeter zitruimte beschikbaar.

Natuurlijk bestond de regering van de Flaviërs uit meer dan alleen de bouw van het Colosseum. Hoewel hun heerschappij maar een enkele generatie duurde, vormt de kwarteeuw waarin ze Rome regeerden een geweldig interessante tijd die meer is dan een ‘overbruggingsperiode’ tussen de tijd van de Julisch-Claudische dynastie en de tijd van de ‘goede keizers’ die zou volgen.

Meer lezen?

Anton van Hooff
Keizers van het Colosseum
ISBN 9789026327421
ambo | anthos
€ 21,99

Bestel Anton van Hooff’s Keizers van het Colosseum via deze link bij bol.com!

Keizers van het Colosseum is ook verkrijgbaar als ebook (€ 14,99)!