De zomervakantie is natuurlijk een periode van lekker bijkomen, maar ook het uitgelezen moment om lekker veel te lezen… En als je niet alleen wilt bijkomen deze zomer, maar ook iets wil bijleren, dan raad ik je een van onderstaande boeken over Rome en de oudheid van harte aan! Van dikke pillen tot luchtiger boeken, van pas verschenen tot klassiekers, van non-fictie tot meeslepende romans en van Nederlands- tot Engelstalig: dit zijn 11 boeken over de oudheid die zo je koffer in kunnen:
#1 Memoirs of Hadrian, Marguerite Yourcenar
‘Both an exploration of character and a reflection on the meaning of history,’ lees je op de achterflap van dit prachtige boek, dat in Frankrijk voor het eerst verscheen in 1951. Ik las het in Engelse vertaling en begreep direct waarom er al die jaren met zoveel lof over geschreven is… Memoirs of Hadrian (originele titel: Mémoires d’Hadrien) is tegelijk een historische en psychologische roman, over het bewogen leven van de niet bij iedereen even bekende keizer Hadrianus, die regeerde in de jaren 117-138. Zijn jeugd, zijn overwinningen, zijn nederlagen, zijn visie – via de fictieve memoires van de keizer lukt het Yourcenar om je even in het hoofd van Hadrianus te doen kruipen.
Memoirs of Hadrian
Marguerite Yourcenar
ISBN 9780374529260
Farrar Straus Giroux
€ 14,49
Klik hier om dit boek te bestellen via bol.com
#2 Nero en Seneca – de despoot en de denker, Anton van Hooff
‘Wreed Romeins keizer (4 letters)’. Zo kennen we Nero uit de kruiswoordraadsels. Hij dankt die slechte naam aan zijn brute vervolging van christenen, de liquidatie van senatoren, de moord op zijn moeder Agrippina en andere tirannieke daden. Het bekendste slachtoffer van Nero’s terreur was Seneca, die carrière had gemaakt als redenaar, literator en filosoof, en belast was geweest met Nero’s opvoeding. Lange tijd praatte Seneca Nero’s wandaden goed. Pas toen de jonge keizer hem opdroeg zichzelf te doden, nam hij volledig afstand van de despoot. Seneca maakte van zijn levenseinde een heropvoering van Socrates’ dood en werd het Romeinse icoon van filosofisch martelaarschap. Enkele jaren later sloeg Nero de hand aan zichzelf. Zijn zelfdoding gold als het verdiende ellendige einde van een tiran. In Nero & Seneca schetst Anton van Hooff hoe de levens van de keizer en de filosoof eerst nauw met elkaar verbonden waren maar gaandeweg verder van elkaar verwijderd raakten. Het roept de vergelijking op met latere terreurregimes waarin intellectuelen voor de gewetensvraag kwamen te staan hoever ze moesten meegaan met hun tirannieke heerser.
Nero en Seneca – de despoot en de denker
Anton van Hooff
ISBN 9789026322839
Ambo | Anthos
€ 24,95
Klik hier om dit boek te bestellen via bol.com
#3 Onkwetsbaarheid, Seneca
Stel, je hebt je leven op orde. Je voelt een innerlijke rust en je ervaart iets van werkelijk geluk, doordat je gericht bent op het goede. Toch ben je er dan nog niet. Het kan ook misgaan door invloeden van buitenaf: mensen proberen je een hak te zetten, te dwarsbomen. Je ervaart onrecht en pech. Je wordt beledigd, miskend, opzijgezet. Door zulke negatieve ervaringen raakt een mens gemakkelijk alsnog uit balans. Nergens voor nodig, zegt de Romeinse filosoof Seneca. Je kunt je ertegen wapenen. Als je het leven echt op orde hebt ben je immuun voor externe invloeden. Alles ketst op je af. Je staat erboven, lacht erom. Zo schetst Seneca een ideaalbeeld van de perfecte wijze die niet wordt geraakt door de grillen van het lot en het menselijk bestaan. Dat is ook nu nog een verleidelijk beeld voor iedereen die drukbezet is en aan hoge verwachtingen moet voldoen. Voor mensen die zich tekortgedaan voelen door het leven of de medemens. Al kan ten slotte ook de vraag opkomen of zo veel onkwetsbaarheid niet wat te veel van het goede is. Wie wil letterlijk door niets of niemand meer te raken zijn?
Onkwetsbaarheid
Seneca, vertaald door Vincent Hunink
ISBN 9789025304010
Athenaeum–Polak & Van Gennep
€ 9,99
Klik hier om dit boek te bestellen via bol.com
#4 Augustus, John Williams
John Williams is de beroemde auteur van Stoner en Butcher’s Crossing. Binnenkort (5 augustus) verschijnt de heruitgave in Nederlandse vertaling van zijn Augustus – ook wel gezien als het Amerikaanse antwoord op Ik, Claudius.
Imperator Caesar Augustus (23 september 63 v.C. – 19 augustus 14 n.C.) is nauwelijks achttien jaar oud als zijn oom Julius Caesar in 44 v.C. wordt vermoord. Augustus wint de daaropvolgende machtsstrijd en wordt vier jaar later de princeps die de teugels van het Romeinse Rijk in handen houdt. In dit Amerikaanse antwoord op Ik, Claudius, beschrijft John Williams – in zijn inmiddels vertrouwde vloeiende stijl – het verhaal van een man die ervan droomt het corrupte Rome te bevrijden van het juk van wispelturige warhoofden en roofzuchtige rijken. Williams deed jarenlang onderzoek naar het leven van Augustus en beschrijft diens leven met de pen van een dichter. Het maakt de roman tot een levendige verbeelding van het klassieke Rome, waarin op intuïtieve wijze gestalte wordt gegeven aan het verlangen naar macht.
Augustus
John Williams
ISBN 9789048820603
Lebowski Publishers
€ 19,95
Houd via deze link in de gaten wanneer het boek verkrijgbaar is!
#5 Klassiek. geschiedenis van de Grieks-Romeinse wereld, Anton van Hooff
De Grieks-Romeinse oudheid heeft altijd zeer tot de verbeelding gesproken. Ze heeft de westerse beschaving op tal van gebieden geïnspireerd: op politiek, cultureel en intellectueel niveau. In die zin was zij ‘klassiek’: een voorbeeld, model, norm. Anton van Hooff schetst in Klassiek het samenhangende historische verhaal van de Grieks-Romeinse wereld. Van de Griekse stadsstaten in de vijfde eeuw voor Christus tot het machtige Romeinse rijk, de eerste echte supermacht. Van Homeros tot Hadrianus, van Solon tot Romulus Augustulus. Het politieke verhaal is het raamwerk waarbinnen de culturele prestaties van Grieken en Romeinen aan de hand van uitgewerkte voorbeelden worden geplaatst. Van Hooff doorspekt zijn verhaal met mooie anekdotes, vertaalde citaten, spreuken en opvallende parallellen met latere tijden. Bestaat het jaar nul wel echt? Wat zit er achter het gezegde ‘geld stinkt niet’?
Klassiek. geschiedenis van de Grieks-Romeinse wereld
Anton van Hooff
ISBN 9789026326554
Ambo | Anthos
€ 22,95
Klik hier om dit boek te bestellen via bol.com
#6 Laughter in Ancient Rome – On Joking, Tickling, and Cracking Up, Mary Beard
Wat maakte de Romeinen aan het lachen? Was het oude Rome een groot circus, waar practical jokes aan de orde van de dag waren? Of was alles aan banden gelegd door senatoren en keizers? En kunnen wij eigenlijk vandaag de dag nog echt lachen om oude Romeinse grappen? Mary Beard haalt de onderste steen boven als het gaat om humor in het oude Rome, in haar pas verschenen boek Laughter in Ancient Rome. Het boek is helaas nog niet in Nederlandse vertaling beschikbaar.
Laughter in Ancient Rome – On Joking, Tickling, and Cracking Up
Mary Beard
ISBN 9780520277168
University Of California
€ 23,99
Klik hier om dit boek te bestellen via bol.com
#7 De goden van de Olympus, Barbara Graziosi
Barbara Graziosi schrijft in De goden van Olympus over de twaalf goden die op de Griekse berg de Olympus woonden: van Aphrodite tot Zeus. Deze Griekse goden gelden als de kleurrijkste personages uit de klassieke oudheid. Graziosi (hoogleraar klassieke talen aan de Universiteit van Durham) beschrijft hun reizen en transformaties over de hele wereld: hoe de goden in het oude Egypte de gedaante van farao’s aannamen, hoe ze in het Romeinse rijk als goden onder een andere naam opdoken, hoe ze het christendom en de islam overleefden en hoe ze tot op de dag van vandaag schilders, schrijvers en andere kunstenaars inspireren. Barbara Graziosi laat met ‘ De goden van Olympus’ zien hoezeer wij deel uitmaken van deze klassieke, rijke beschaving.
De goden van de Olympus
Barbara Graziosi
ISBN 978902632264
Ambo|Anthos uitgevers
€ 24,95
Klik hier om dit boek te bestellen via bol.com
#8 Constantijn en de christelijke revolutie in het Romeinse rijk, Henk Singor
Op 29 oktober van het jaar 312 trok keizer Constantijn de Grote als overwinnaar in een burgeroorlog de stad Rome binnen en liet hij het gebruikelijke dankoffer aan Jupiter achterwege. Zo gaf hij te kennen dat hij zich als een aanhanger van het christendom beschouwde. Voor wie het zien wilde was dit een omwenteling van wereldhistorische betekenis. Christelijke legenden spraken algauw van een miraculeuze bekering. Voor de meesten van Constantijns tijdgenoten bleef die omwenteling overigens nog lang onduidelijk, maar toen hij vijfentwintig jaar later stierf, was de revolutie overal zichtbaar geworden: de klassiek Grieks-Romeinse cultuur veranderde in een christelijke, en de nieuwe en christelijke hoofdstad Constantinopel was gesticht.
Constantijn en de christelijke revolutie in het Romeinse rijk
Henk Singor
ISBN 9789026324796
Ambo|Anthos uitgevers
€ 29,99
Klik hier om dit boek te bestellen via bol.com
#9 Twee steden – opkomst van Constantinopel, neergang van Rome (330-608), Fik Meijer
In 330 stichtte keizer Constantijn een nieuwe stad: Constantinopel. Al snel werd die stad ‘het nieuwe Rome’ genoemd. Vaak wordt beweerd dat het oude Rome vervolgens verviel en dat Constantinopel direct zijn plaats innam. Maar dat ging geleidelijk. In Twee steden legt Fik Meijer beide steden naast elkaar.
In Rome lieten de keizers het afweten en bezochten de stad niet meer; pausen sprongen in dat machtsvacuüm. Visigoten en Vandalen plunderden de stad. Het aantal inwoners liep terug. Tegelijkertijd werd de stad omgevormd tot het centrum van de christelijke wereld.
In de hoofdstukken over Constantinopel vertelt Meijer over de voorgeschiedenis en inrichting van de nieuwe stad. Over het Nika-oproer, dat in 532 bijna de hele stad in de as legde, en over de wederopbouw, met de Hagia Sophia als pronkstuk. En dan zijn er de pogingen om het Romeinse rijk in oude luister te herstellen – en de desastreuze gevolgen van de pest. Het boek eindigt in het begin van de zevende eeuw, als de mediterrane wereld mede door de opkomst van de Arabieren een ander aanzicht krijgt.
Twee steden. Opkomst van Constantinopel, neergang van Rome (330-608)
Fik Meijer
ISBN 9789025301248
Athenaeum-Polak & Van Gennep
€ 19,95
Klik hier om dit boek te bestellen via bol.com
#10 De zeven levens van Rome – een cultuurgeschiedenis van de eeuwige Stad, Robert Hughes
Wie meer wil weten over het Rome van de oudheid, kan dit boek beter links laten liggen (en een van de andere boeken uit deze lijst kiezen). Een Orpheus kijkt om-lezer wees terecht op de recensie van Mary Beard, die er niet om liegt. Beard heeft volkomen gelijk wanneer ze schrijft dat er in het eerste deel van het boek, over het oude Rome, talloze fouten staan. Voor het Rome van de renaissance en daarna is Hughes’ De zeven levens van Rome echter een fijne, eloquent geschreven bron van informatie.
De zeven levens van Rome
Robert Hughes
ISBN 9789460038846
Balans
€ 17,50
Klik hier om dit boek te bestellen via bol.com
#11 De geboorte van Rome – de opkomst van het grootste wereldrijk aller tijden, Anthony Everitt
Het Romeinse Rijk spreekt enorm tot de verbeelding, want het is het grootste rijk dat de wereld ooit gekend heeft en de bakermat van ons huidige Europa. Veel is geschreven over de levens van beroemde Romeinse keizers als Augustus, Hadrianus en Marcus Aurelius en over de val van het Romeinse Rijk, een van de interessantste gebeurtenissen die ooit hebben plaatsgevonden.
Veel minder bekend is de geschiedenis van de – minstens zo fascinerende – opkomst van Rome. In De geboorte van Rome vertelt Anthony Everitt hoe Rome uitgroeide van een kleine Italiaans marktplaats tot het kloppend hart van het grootste rijk dat ooit heeft bestaan. Een verhaal dat eigenlijk al begint in Troje. Everitt laat zien hoe de strategie om verslagen volkeren het burgerschap aan te bieden een belangrijke factor is in de uitbreiding van het Romeinse Rijk. Hij weet de vele boeiende personages van die tijd, zoals Hannibal, Alexander de Grote, Cicero en Julius Caesar, goed neer te zetten doordat hij prachtig, levendig en vooral origineel schrijft. De geboorte van Rome leest dan ook niet als een historische studie, die er al zo veel zijn, maar als een verhaal dat een breed publiek zal weten te vangen.
De geboorte van Rome
Anthony Everitt
ISBN 9789026326189
Ambo | Anthos
€ 29,95
orpheuskijktom.com 
Dit is op Goed Werk herblogd.
Het boek van Hughes staat vol fouten. Zie M. Beard voor een recensie waaraan niets behoeft te worden toegevoegd. Ik zou dit boek daarom niet aanbevelen: als iemand zo slordig schrijft, controleerbare feiten niet nakijkt, vertrouw ik hem überhaupt als auteur niet meer.
Beste Johan,
Veel dank voor je reactie. Eerlijk gezegd had ik dat eerste deel niet gelezen (voor het oude Rome lees ik liever boeken van andere auteurs), maar vooral de latere stukken (over de renaissance, barok, grand tour, etc). Dat eerste deel heb ik nu alsnog bekeken, samen met de recensie van Mary Beard. Over de doden niets dan goeds, maar Hughes heeft de plank daar inderdaad nogal mis geslagen. Ik heb de tekst in bovenstaand artikel dan ook aangepast. Daarnaast werk ik aan een nieuw overzicht van boeken over Rome/de oudheid om bovenstaand, al weer wat verouderd lijstje te vervangen.
Nogmaals dank voor je feedback, en een fijn weekend gewenst!