Als er in een stad ergens meer dan 350 van zijn, moet je keuzes maken. Dan heb ik het over kerken, en over Rome. Daar valt voor bijna iedere kerk wel een pleidooi te bedenken; de keuze is niet gemakkelijk en moet misschien ook op het reisgezelschap aangepast worden, maar aan de andere kant: wie zegt er nu nee tegen Michelangelo?
Met een gerust hart kan ik dus zeggen dat de San Pietro in Vincoli, een van de bijna 400 kerken in Rome, tot de must-sees van de stad behoort. Of liever gezegd; Michelangelo’s Mozes behoort tot de must-sees van de stad. Ook al ben je zeker niet de enige die de weg naar Mozes vindt en zal je je misschien eerst een weg door hele groepen toeristen moeten banen.
Michelangelo werd in het jaar 1505 door Paus Julius II naar Rome gehaald om zijn grafmonument te maken. Het moest uiteraard een groots monument worden, met meer dan veertig gebeeldhouwde figuren. Wat er van rest kun je tegenwoordig nog bekijken in de San Pietro in Vincoli, op de Esquilijn in het oude centrum van Rome. Het meest indrukwekkende onderdeel van het grafmonument is zonder twijfel het gigantische beeld van Mozes, dat Michelangelo rond het jaar 1516 voltooide, nog voor hij begon aan het beschilderen van het plafond van de Sixtijnse Kapel.
Het project ontaardde uiteindelijk meer en meer in een teleurstelling, zowel voor Julius II als voor Michelangelo, omdat er naarmate het werk vorderde steeds minder ruimte en budget beschikbaar bleek om het af te maken. Na de dood van Julius II werd zelfs besloten om zijn grafmonument niet in de Sint Pieter te plaatsen, zoals hij zelf graag gewild had, maar in de relatief onbeduidende San Pietro in Vincoli op de Esquilijn. Toch maakt die hele geschiedenis Michelangelo’s meesterlijke beeldhouwwerk niet minder indrukwekkend.
Waar we naar kijken? Een gigantische, bijna 3 meter hoge, zittende Mozes, met in zijn handen de tien geboden die hij zojuist heeft ontvangen. Van zijn gezicht valt woede af te lezen, die waarschijnlijk gericht is op de mensen die onder hem het Gouden Kalf aanbidden. Volgens een hardnekkige legende zou Michelangelo zo onder de indruk zijn geweest van zijn eigen werk dat hij het beeld vroeg: ‘Waarom praat je niet’? Uit frustratie zou hij, terwijl hij dat vroeg, met zijn hamer de knie van Mozes hebben geraakt – een klap waar het beeld een litteken aan overhield waarnaar menig toerist naarstig op zoek is wanneer ze oog in oog met het beeld staan.
What about de kerk zelf? Tja, een toerist in Rome gedraagt zich al snel verwend; er zijn mooiere kerken dan deze relatief sobere kerk op de Esquilijn. Maar het verhaal van het reliek is nog wel de moeite van het noemen waard. De kerk is namelijk vernoemd naar de ketenen – vincoli – van de heilige Petrus; Petrus zou in Jeruzalem door Herodes aan deze ketting gelegd zijn, voordat hij uiteindelijk in Rome gekruisigd zou worden.
Of de ketenen ooit daadwerkelijk om de polsen van Petrus heen hebben gezeten doet er natuurlijk niet toe. Waar het om gaat is dat op deze plek in Rome, zoals op zoveel plekken, de geschiedenis laagje voor laagje kan worden ontdekt. Alleen al daarom loont het de moeite de klim naar de San Pietro in Vincoli, naar Michelangelo’s Mozes, te maken.
orpheuskijktom.com 
