‘Rock bottom became the solid foundation on which I rebuilt my life,’ sprak J.K. Rowling in juni 2008 tegen een groep pas afgestudeerden van Harvard. Het onderwerp van haar speech? De voordelen van falen.
Eerder schreef ik al, naar aanleiding van een prachtig boekje van Jannah Loontjes, over het fenomeen faalangst bij schrijvers. Vallen en opstaan is de enige manier om te leren, mislukkingen vormen de meest stevige basis om verder op te bouwen – er is veel over falen geschreven en eigenlijk komen alle schrijvers (uit alle tijden) die over het onderwerp filosoferen tot dezelfde conclusie. Ja, de angst is verschrikkelijk en nodigt meerdere malen uit tot opgeven. En ja, je moet er dwars doorheen en blijven volhouden, om uiteindelijk boven jezelf uit te stijgen.
Hoe je de top haalt
De stoïcijnse filosoof Seneca (1e eeuw n.Chr.) had het niet met zoveel woorden over faalangst, maar zou het wel eens met Rowling eens kunnen zijn geweest. Wie steile bergen beklimt, is er niet zeker van dat hij de top zal halen. Maar het bewonderenswaardige zit ‘em juist in de poging:
Is het dan zo vreemd dat mensen die steile bergen beklimmen de top niet bereiken? Maar als je een man bent, kijk dan op tegen hen die iets groots ondernemen, zelfs als ze daarbij in de diepte vallen. Wanneer je je doel hoog stelt en voornemens koestert die zelfs te ambitieus zijn voor wie met een reusachtige geestkracht gezegend is, getuigt het van karakter bij je pogingen niet uit te gaan van de krachten die je nu hebt, maar van de krachten die bij je oorspronkelijke aanleg horen.
(uit: de bundel Gelukkig leven, uit dialogen van Seneca. Vertaald door T.H. Janssen)
Angst als wegwijzer
In het veel geprezen boek The War of Art (‘Break Through the Blocks and Win Your Inner Creative Battles’) wijst ook Steven Pressfield op de kracht van angst, zij het om een net iets andere manier. Angst is niet alleen iets om te omarmen, het is zelfs een hele handige wegwijzer. Als je iets geweldig eng vindt om te doen, kun je ervan uitgaan dat het belangrijk voor je is, en is er geen andere conclusie mogelijk dan dat je het gewoon moet doen.
Are you paralyzed with fear? That’s a good sign. Fear is good. Like self-doubt, fear is an indicator. Fear tells us what we have to do. Remember our rule of thumb: The more scared we are of a work or calling, the more sure we can be that we have to do it. Resistance is experienced as fear; the degree of fear equates the strength of Resistance. Therefore, the more fear we feel about a specific enterprise, the more certain we can be that that enterprise is important to us and to the growth of our soul.
(uit: Steven Pressfield, The War of Art)
Your playing small doesn’t serve the world
Sommige schrijvers gaan nog een stapje verder. Marianne Williamson kroop nog meer dan bovenstaande filosofen in het concept angst en ontmaskerde het voor wat het eigenlijk is: geen angst voor je eigen zwakheid, maar angst voor je eigen kracht.
Our deepest fear is not that we are inadequate. Our deepest fear is that we are powerful beyond measure. It is our light, not our darkness, that most frightens us. We ask ourselves, who am I to be brilliant, gorgeous, talented, fabulous? Actually, who are you not to be? You are a child of God. Your playing small doesn’t serve the world. There’s nothing enlightened about shrinking so that other people won’t feel insecure around you.
(uit: ‘A Return To Love’ (1992), Marianne Williamson)
orpheuskijktom.com 