Naar Rome lopen: Via Francigena

Het is al lange tijd een droom van mij: een keer naar Rome lopen. Gewoon, te voet, zoals tienduizenden pelgrims dat de afgelopen eeuwen deden. Het is een droom waarvan ik zeker weet dat ik ‘em op een dag zal waarmaken.

Pascale van Drunen deed het al eens. Het bleek zo’n geweldige ervaring dat ze het nog een keer deed, en nog een keer. Toen ze afgelopen maand voor de derde keer aan de reis begon, ging ze als gids. Inmiddels heeft ze meer dan 2000 kilometer te voet afgelegd in Italië. Steeds weer over diezelfde weg: de Via Francigena. En hoewel deze weg niet in maar naar Rome loopt, staat de Via Francigena vandaag centraal in de serie straatverhalen van Rome.

Hoe ontstaat een pelgrimsroute?

Als er een pelgrimsroute naar Rome bestaat, moet iemand die ooit voor het eerst gelopen hebben. In het geval van de Via Francigena was dat in het jaar 990. Het parcours van de route – van Canterbury naar Rome – werd dus al in de 10de eeuw bepaald.

Het was een zekere Sigerico, aartsbisschop van Canterbury, die de 1600 kilometer lange voetreis destijds voor het eerst ondernam. We weten dat nog zo goed omdat hij op de terugweg uit Rome een dagboek bijhield, waarin hij gedetailleerd de reis beschrijft die hij in 79 etappes aflegde. 79 dagen, 1600 kilometer: Sigerico liep in de 10de eeuw dus zo’n twintig kilometer per dag.

Waarom liep men naar Rome?

De Via Francigena was vanaf de middeleeuwen een van de drie peregrinationes maiores (naast de pelgrimstocht naar het Heilige Land en die naar Santiago de Compostela). Deze pelgrimstocht voerde naar Rome, waar het uiteindelijke doel was het graf van Petrus te bezoeken, de heilige die onder de Sint Pieter begraven ligt. De meeste pelgrims gingen tot aan Rome en keerden daarna terug, maar sommigen gingen door: tot Puglia, waar ze het pelgrimsoord bij Monte Sant’Angelo bezochten, om daarna via Brindisi met de boot door te reizen naar het Heilige Land.

Waar komt die naam vandaan?

In de meeste gevallen volgden de pelgrims de al aanwezige wegen, dat wil zeggen de wegen die door de Romeinen waren aangelegd. Vooral de gelovigen uit het Franken-rijk trokken de Alpen over, om via de Valle di Susa Italië binnen te wandelen en dan via Siena door te lopen naar Rome. De vroege Fransen gaven zo de naam Francigena (‘afkomstig uit het land van de Franken’) aan deze pelgrimsroute.

De route nu

De Via Francigena werd langzaamaan een onmisbaar element in een breed pelgrimswegennetwerk door heel Europa, dat alle spirituele plekken aan elkaar verbond. Dat al die gelovigen, met hun verschillende culturen en achtergronden, dezelfde wegen bewandelden, heeft het omringende landschap voorgoed veranderd. Volgens Goethe is het hele idee van Europa zelfs ontstaan op die pelgrimsroutes.

Zelf lopen?

Stichting De Groene Herberg organiseerde onder leiding van Pascal van Drunen vorige maand een spirituele pelgrimstocht over de de eeuwenoude Via Francigena, de pelgrimsweg naar Rome. Vijftien wandeldagen werden gevuld met adembenemende landschappen, boordevol cultuur, bijzondere ontmoetingen en mooie gesprekken. Overnachten deed de groep achter deuren die alleen voor pelgrims worden geopend, vaak op de mooiste plekken.
Het traject van de Via Francigena dat ze bewandelden voerde hen door Toscane en Lazio en over eeuwenoude Romeinse wegen – in de ontelbare voetstappen van eerdere pelgrims.

Zelf een keer de route van een oude pelgrimstocht bewandelen? Kijk op de website van De Groene Herberg voor toekomstige wandelingen en meer informatie of neem een kijkje op de speciale Facebookpagina!