Door heel Italië lopen pelgrimswegen, die soms tot op de dag van vandaag als zodanig in gebruik zijn. In een aantal gevallen leiden ze uiteindelijk naar Puglia, de hak van de Italiaanse laars. Zoals bij de mystieke grot van aartsengel Michaël, in Monte Sant’Angelo…
HET OFFER VAN DE RAM
De Griekse historicus Strabo (64 v.Chr. – 19 n.Chr.) schreef al dat de vroegste inwoners van de Gargano, het noordelijke schiereiland van Puglia dat de spoor vormt van de Italiaanse laars, geloofden dat er in hun bergen een grot was die werd bewoond door de geest van de Griekse ziener Calchas. Ze beklommen de berg regelmatig en offerden zwarte rammen voor de ingang. Nadat alle rituele handelingen waren voltooid legden ze hun vraag of wens voor aan het orakel. Het was gebruikelijk om daarna de hele nacht voor de grot door te brengen, van de kou beschut door de huid van de geofferde ram.
In de loop der eeuwen veranderde de grot naar alle waarschijnlijkheid in een wat ‘officiëler’ heiligdom, gewijd aan de cultus van de zonnegod Mithras. In dat mithraeum werden vooral, volgens oude rituelen, stierenoffers gebracht. Totdat een nieuwe mystieke verschijning daar een einde aan maakte: in mei van het jaar 490 zou de aartsengel Michaël zijn verschenen aan de bisschop van Siponto, Lorenzo Maiorana. Het verhaal ging dat een edelman in de grot een stier had zien liggen, waar hij van schrik een pijl op af schoot. De pijl kaatste van de huid van de stier af en verwondde de schutter zelf. Toen bisschop Maiorana op de hoogte werd gesteld verscheen de aartsengel Michaël aan hem, om het voorval te duiden.
EEN WONDER
De aartsengel zelf had de edelman verwond, vermomd als stier. Hij wenste dat er geen druppel stierenbloed meer vergoten zou worden in de grot: het moest een heilige plek van aanbidding worden. De bisschop van Siponto gehoorzaamde en organiseerde een bijeenkomst om de grot officieel in te wijden. Precies toen hij zijn zegen uit wilde spreken, verscheen Michaël nogmaals aan hem. Hij sprak: ‘Er is geen zegening nodig, ik heb de grot zelf al ingewijd.’ Alle aanwezigen waren met stomheid geslagen en liepen naar de grot. Daar zagen ze welk wonder was geschied: een altaar was verschenen, met de voetafdruk van de aartsengel erin.
BOETEDOENING
De legende van de stier en de aartsengel leefde door tot in de Middeleeuwen en ver daarna: steeds meer pelgrims en toegewijde gelovigen, waaronder beroemde keizers, pausen en monniken trokken naar de grot. Sommigen beweerden de aartsengel in een visioen te hebben gezien. Nog altijd komen inwoners van Zuid-Italië rond zaai- en oogsttijd naar Monte Sant’Angelo, zoals de plek is gaan heten, om bij de aartsengel te bidden voor een goede oogst. Velen van hen komen nog te voet, terwijl ze onderweg eeuwenoude rituelen van boetedoening uitvoeren. In 2011 werd Monte Sant’Angelo toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van Unesco.
VERDER LEZEN?
Door heel Italië lopen pelgrimswegen, die soms tot op de dag van vandaag als zodanig in gebruik zijn. In een aantal gevallen leiden ze uiteindelijk naar Puglia, de hak van de Italiaanse laars. Lees er meer over in mijn boek Puglia. Reizen door de hak van de Italiaanse laars, dat binnenkort (25 mei 2013) verschijnt en nu met een speciale korting besteld kan worden!
orpheuskijktom.com 