De Trevifontein, het Colosseum, de Spaanse Trappen; er zijn veel redenen om tijdens je eerste bezoek aan Rome niet ook nog eens naar de onhandig gelegen Villa Giulia te gaan. De Villa Giulia is het grote Etruskische museum van Italië, aan de rand van het park van de Villa Borghese.
Onlangs opende het museum een nieuwe vleugel in de Villa Poniatowski: een mooie reden om hier toch eens een kijkje te gaan nemen. Dankzij de nieuwe vleugel (en enkele andere uitbreidingen in de afgelopen jaren) is hier nu namelijk de grootste en meest uitgebreide Etruskische collectie ter wereld te bewonderen. Voor een bezoek aan de nieuwe Villa Poniatowski gelden overigens voorlopig nog wel wat restricties, dus kijk voor je bezoek wel even op de website van het museum.
Nog niet overtuigd? Misschien is een klein beetje voorkennis vereist. Ter ere van de opening daarom bij deze een stoomcursus Etruskische kunst. Want als je drie werken uit de Etruskische periode zou moeten kennen, dan zijn het deze:
Apollo van Veii
Even boven Rome lag de Etruskische stad Veii. Archeologen vonden hier (in een gebied dat de naam Portonaccio draagt) tijdens opgravingen aan het begin van de vorige eeuw een heiligdom. Een tempel, gewijd aan de cultus van het reinigende en helende water dat uit de heuvels naar beneden kwam. Men vond enkel de fundamenten van de tempel terug, maar in de nabije omgeving kwamen steeds meer vondsten aan het licht die verbonden leken met de tempel. Aardewerk met inscripties erop, votiefgiften, maar ook: een serie zogenaamde akroteria, terracotta standbeelden die eens het dak van de tempel sierden. Apollo was een van de beelden uit deze bijzondere beeldengroep uit het eind van de zesde eeuw voor Christus. De Apollo van Veii is nu te zien in de Villa Giulia.
Sarcofaag van het echtpaar
In de necropool (letterlijk: dodenstad) van Cerveteri vond men een gigantische sarcofaag gemaakt van terracotta. Het deksel stelt een soort sofa voor, waarop een echtpaar aanligt voor een banket (symposium), zoals men in de hogere lagen van de samenleving gewoon was te doen. De sarcofaag is een bijzondere vondst, onder andere omdat de doodskist ons iets vertelt over het dagelijks leven; dat het in de Etruskische samenleving gebruikelijk was dat vrouwen bij symposia aanwezig waren, bijvoorbeeld. In de Griekse en Romeinse wereld was deze eet-, drink- en converseergelegenheid uitsluitend voor mannen. De sarcofaag is tegenwoordig te bewonderen in de Villa Giulia.
Chimaera
De Chimaera is een broertje van de hellehond Cerberus, een mythisch monster dat bestaat uit delen van een leeuw, een geit en een slang. Deze bronzen Chimaera werd gevonden in de buurt van Arezzo en is misschien wel het bekendste Etruskische beeld ter wereld. Het beeld werd halverwege de vierde eeuw voor Christus vervaardigd maar in moderne tijd gerestaureerd en bevindt zich nu in het Archeologisch Museum in Florence.