De boekenweek is van start gegaan! Tot en met 16 maart is het boekenweek, een week die dit jaar in het teken staat van het thema Ondertussen ergens anders.
Hoewel de boekenweek als altijd een feestelijke aangelegenheid is, hebben boeken het in de overige 51 weken van het jaar behoorlijk zwaar te verduren. Mensen lezen minder, kopen minder boeken, komen minder in de boekhandel, en ga zo maar door. De digitale revolutie heeft zo zijn uitwerking op de boekenwereld.
Wat is de zin van ontelbaar veel boeken?
Zijn dat goede ontwikkelingen? Of juist niet? Het is in elk geval een goede aanleiding voor een filosofische beschouwing over boeken en lezen. De Romeinse filosoof Seneca zou wellicht geen traan hebben gelaten om het omvallen van boekengiganten als Polare. Hij schreef zijn ongenoegen op over over te veel boeken, over boeken kopen om het ‘hebben’ en boekenkasten die niets anders zijn dan wanddecoratie:
Wat is de zin van ontelbaar veel boeken, van bibliotheken waarvan de eigenaar al bijna een heel leven nodig heeft voor het lezen van de titels? Als je iets wilt leren is zo’n vracht boeken een last, geen hulp. Je kunt beter bij een handvol auteurs blijven staan dan verdwalen in een massa. (…)
Dat heb je ook vaak bij mensen die zelfs geen lagere schoolkennis hebben. Die gebruiken boeken niet als hulpmiddelen voor studie maar als decoratie van hun eetkamer. (…)
Te veel is altijd fout. Waarom zou je er begrip voor hebben als iemand zijn zinnen zet op boekenkasten van cederhout of ivoor of derderangs auteurs? Zo iemand die tussen al die duizenden boekrollen zit te gapen en zijn plezier voornamelijk haalt uit de buitenkanten en de titels?
Bij mensen die totaal niet lezen zie je complete collecties retorica en historiografie met boekenplanken tot het plafond. Jawel, want naast dubbele badkamers (warm en koud) hoort tegenwoordig ook een mooi afgewerkte bibliotheek tot de onmisbare decoratie van een huis.
Hoeveel boeken moet je gelezen hebben?
Seneca is een meester in het analyseren van de problemen, maar komt hij ook met een oplossing? Hoeveel boeken moet je dan wel in huis hebben, of lezen? Wat is ‘goed’, in dit geval? Op die vraag geeft Seneca een antwoord dat precies in lijn is met de stoïcijnse filosofie die hij in alle kwesties aanhangt: zorg dat je altijd maat weet te houden.
Hoeveel boeken moet je dus aanschaffen? Zoveel als genoeg is, niets voor de sier. (…) Zolang je maar maat houdt is het in orde.
Meer goede adviezen van Seneca?
Bovenstaande fragmenten zijn afkomstig uit:
Seneca
Innerlijke rust
vertaald door Vincent Hunink
ISBN 9789025300562
Uitgeverij Athenaeum
€ 9,95
orpheuskijktom.com 