Van 11 maart tot en met 31 mei zijn onder andere Turner, Rubens, Goltzius en Sweerts te zien in de intieme setting van Teylers Prentenkabinet, tijdens de tentoonstelling Het klassieke ideaal. Rubens, Goltzius, Turner en de antieke beeldhouwkunst.
Hoewel de tentoonstelling vooral laat zien hoe het klassieke standbeeld kunstenaars uit de 16de tot en met de 19de eeuw heeft geïnspireerd, is het ook een mooie aanleiding om een eeuwenoude mythe, waarin idealen en beeldhouwkunst de hoofdrol spelen, weer even op te rakelen.
De ideale vrouw, het ideale beeld
De Cypriotische prins Pygmalion had in zijn leven meer dan genoeg gezien van de zonden van vrouwen; hij zwoer nooit te trouwen. Veel meer dan van vrouwelijk schoon, hield hij van de beeldende kunst. Het lukte hem een vrouwenbeeld te maken dat in al haar schoonheid perfectie uitstraalde – iets wat hij bij geen enkele vrouw in levenden lijve had meegemaakt. Zo echt leek zijn creatie, dat hij haar een naam gaf: Galatea.
Pygmalion raakte langzaam maar zeker geobsedeerd door Galatea. Hij gaf haar juwelen en andere kostbaarheden cadeau, in de hoop dat er een wonder zou geschieden en het ivoren beeld tot leven kwam. Hij bracht zelfs een offer aan de liefdesgodin Aphrodite, en sprak bij haar tempel zijn meest vurige wens uit. Aphrodite kreeg medelijden met de man en zond een teken, om aan te geven dat zijn gebed verhoord was. Toen Pygmalion thuis kwam kuste hij zijn Galatea en prompt kwam ze tot leven.
Beroemde beelden uit de oudheid
Helaas leidde deze beroemde Griekse mythe in de loop der eeuwen niet tot discussies over het menselijke ideaalbeeld, maar eerder tot het idee dat vrouwelijke perfectie enkel kan bestaan bij de gratie van mannelijke scheppingskracht. Het is wél de mythe waaraan ik direct moest denken toen de tentoonstelling Het klassieke ideaal. Rubens, Goltzius, Turner en de antieke beeldhouwkunst in het Teylers Museum in Haarlem werd aangekondigd.
Beroemde standbeelden uit de klassieke oudheid zoals de Apollo Belvedère, de Laocoöngroep en de Venus Pudica waren eeuwenlang de grote trekpleisters van Rome. Deze beelden zijn dan ook ontelbare keren uitgebeeld in schilderijen, tekeningen en prenten. Vooral het heroïsche naakt uit de oudheid inspireerde kunstenaars uit heel Europa tot nieuwe, soms baanbrekende creaties. Antieke sculpturen of kopieën daarvan waren dé manier om jonge kunstenaars te trainen in de weergave van het klassieke ideaal.
In de tentoonstelling in Haarlem zullen schilderijen en tekeningen van kunstacademies, ateliers en individuele studio’s te zien zijn waar kunstenaars bezig zijn zich te meten met de antieken.
Oil on canvas, 71 x 74 cm. The Rijksmuseum, Amsterdam SK-A-1957
Privéverzameling
De getoonde werken zijn van zeer hoge kwaliteit en sommige zijn nooit eerder geëxposeerd. Privéverzamelaar en kunsthandelaar Katrin Bellinger heeft voor deze tentoonstelling een substantieel deel van haar collectie op het gebied van kunstenaarsateliers ter beschikking gesteld. Bellinger is een van de meest toonaangevende personen in de internationale kunsthandel, gespecialiseerd in oude tekenkunst.
Naast de werken uit de privécollectie van Katrin Bellinger zijn er bruiklenen van onder andere het British Museum, het Rijksmuseum en het Victoria and Albert Museum. De tentoonstelling is vanaf 25 juni in het Sir John Soane’s Museum in Londen te zien.
De tentoonstelling bezoeken?
Het klassieke ideaal. Rubens, Goltzius, Turner en de antieke beeldhouwkunst is van 11 maart tot en met 31 mei te zien in het Prentenkabinet van het Teylers Museum in Haarlem. Ga naar de website van het museum voor meer informatie en toegangskaarten.
orpheuskijktom.com 