Van het uiterste noorden tot het meest zuidelijke puntje – waar je ook op vakantie bent in Italië, je vindt overal prachtige ruïnes en archeologische resten die herinneren aan het rijke, Grieks/Romeinse verleden van het land. Maak je klaar voor een archeologisch rondje Italië!
Het Colosseum van het noorden
Hoewel de hele binnenstad van Verona, even ten oosten van Milaan, op de Werelderfgoedlijst van Unesco staat, kijken we alleen even naar het beroemde Piazza Brà. Hier vind je een van de best bewaarde amfitheaters van heel het Romeinse rijk, dat tot op de dag van vandaag fier overeind staat en zelfs nog in gebruik is. De bouw werd voltooid in 30 n.Chr., tijdens de regering van keizer Tiberius (de adoptiefzoon en opvolger van Augustus).
In het spoor van de Etrusken
De Etrusken ontwikkelden in het eerste millennium voor het begin van onze jaartelling een beschaving die tot de verbeelding van velen spreekt. Ze bewoonden het gebied waar nu Toscane ligt, samen met delen van Umbrië en Lazio. De Etrusken geloofden dat je na je dood op de een of andere manier in het hiernamaals door zou leven. Daarom creëerden ze voor hun doden graven in de vorm van huizen, soms ingericht met meubels, en omringden ze de overledene met allerlei gebruiksvoorwerpen die hen tijdens het leven dierbaar of dienstbaar waren. Die ‘dodenhuizen’ lagen aan straten en zo ontstonden hele dodensteden: necropoleis. Beroemde dodenstaden die je kunt bezoeken en waar je nog in verschillende graven kunt afdalen, zijn bijvoorbeeld te vinden bij Tarquinia en Cerveteri.
Eeuwig Rome
Natuurlijk ontbreekt de eeuwige stad niet in dit lijstje. Rome barst van de archeologische monumenten, zowel boven als onder de grond. Een paar hoogtepunten: uiteraard moet je het Colosseum en het Forum Romanum een keer gezien hebben, maar bezoek in die buurt ook zeker even de indrukwekkende resten van de Thermen van Caracalla. Het archeologisch park van de eeuwenoude Via Appia, aan de rand van het centrum en het geweldige museum Palazzo Valentini zijn daarnaast aanraders.
De haven van de Romeinen
Een bijzondere opgraving, die je na een korte treinrit vanuit Rome kunt bereiken, is die van Ostia Antica. De haven van de Romeinen groeide en bloeide met het rijk mee en veranderde in de loop der eeuwen in een levendig stadje met een eigen forum, theater, tempels, etc. Natuurlijk vind je er ook de restanten van typische havenbouwwerken als pakhuizen. De antieke straatjes liggen er nog bijna intact bij, geflankeerd door huizen en appartementen waarvan soms nog twee verdiepingen overeind staan.
De droom van een keizer
De Romeinse keizer Hadrianus (117-138) liet nabij het huidige stadje Tivoli een waardige residentie voor zichzelf aanleggen: Villa Hadriana. Het landgoed moest al het goede van het stadse leven combineren van dat van het platteland. Tegenwoordig kun je de Villa Hadriana – waar niet alleen een keizerlijke residentie maar ook theaters, fonteinen, thermen, bibliotheken en watervallen werden aangelegd – vaak in alle rust bezoeken. Vooral de Canopus, een lange vijver omringd door kariatiden, is de moeite waard.
Rondom de Vesuvius
Wanneer je vanaf Rome en Tivoli verder zuidwaarts zakt, kom je bij het gebied dat in 79 na Christus zo hard werd getroffen door de woeste uitbarsting van de vulkaan Vesuvius, dat de rondom liggende dorpjes compleet door as en lava werden bedekt. Zowel in Pompeii als in Herculaneum kun je de gevolgen van die uitbarsting nog goed zien. Beide Romeinse stadjes zijn nu archeologische parken waar je zeker een dagje zoet kunt brengen. Herculaneum is wat kleiner, en vaak ook wat rustiger dan de grote toeristentrekker Pompeii.
Paestum & Metapontum
In het uiterste zuiden van Italië waren de Grieken al gearriveerd voor de Romeinen. Griekse stadsstaten stuurden boten vol avontuurlijke kolonisten de zee op, die op hun beurt overal rond het Middellandse Zeegebied nieuwe steden stichtten – zo ook in het zuiden van Italië. In de nieuwe kolonies werden al snel bouwprojecten gestart die moesten recreëren wat men uit de moedersteden kende: stadscentra met een agora en met grote tempels ter ere van de goden. Vooral bij het antieke Paestum (Poseidonia) in Campanië en bij Metapontum (Metaponte) in de regio Basilicata kun je nog imposante resten van dat Griekse verleden bekijken.
Grieks Sicilië
Ook op het eiland Sicilië zetten al vroeg Griekse kolonisten voet aan wal. De eeuwenoude steden op het eiland herbergen vaak nog veel herinneringen aan dat verre Griekse verleden. Indrukwekkende archeologische plekken om te bezoeken zijn op Sicilië onder andere het Griekse (of Romeinse?) theater in Taormina, de Valle dei Templi bij Agrigento en de ruïnes van Selinunte.
Natuurlijk is bovenstaande lijst maar een selectie: het land van la dolce vita bevat oneindig veel meer bijzondere archeologische schatten. Wie ze allemaal wil aanschouwen kan het beste zo snel mogelijk naar de laars vliegen, in Italië een auto huren (bv bij Cardelmar), en zich klaarmaken voor een archeologische Giro d’Italia!
♥
orpheuskijktom.com 