Hoe actueel oude geschiedenis kan zijn, bewijst dit 2600 jaar oude document van klei en de grote reis die het momenteel maakt. De Cyrus cilinder is dit jaar het middelpunt van de rondtrekkende tentoonstelling The Cyrus Cilinder and Ancient Persia: Charting a New Empire.
Puzzelstukjes
Cyrus, koning van Perzië in de jaren 559-530 v.Chr., liet het document vervaardigen in 539 v.Chr. naar aanleiding van zijn verovering van Babylonië. Bijna 150 jaar geleden werd de Cyrus cilinder in stukken gevonden onder de ruïnes van Babylon (in het huidige Irak). Archeologen legden de puzzel in elkaar en het document werd overgebracht naar het British Museum in Londen, waar Theophilus Pinches en Henry Rawlinson de tekst voor het eerst lazen.
Tolerantie, diversiteit en mensenrechten
Hoewel de cilinder op zichzelf, puur op zijn oudhistorische merites beoordeeld, van onschatbare waarde is, dankt het zijn wereldfaam en populariteit vooral aan het feit dat het document symbool is komen te staan voor Grote Begrippen als multiculturalisme, tolerantie, diversiteit en zelfs mensenrechten (en dus gemakkelijk ‘ingezet’ kon en kan worden in moderne debatten en idealen). Maar waar komt die symbolische waarde vandaan?
Het verhaal op de cilinder
De tekst op de Cyrus cilinder, opgesteld in Akkadisch spijkerschrift, vertelt ons dat Cyrus Babylonië veroverde met de hulp van de Babylonische god Marduk. Het vertelt daarnaast hoe Cyrus het leven voor iedereen in het veroverde land verbeterde: hoe hij ballingen liet terugkeren, hoe hij verwoeste tempels in ere herstelde, hoe hij ieder de vrijheid gaf om de goden te aanbidden van zijn eigen voorkeur. Precies die politiek van laisser faire leverde de Cyrus cilinder de bijnaam ‘eerste verklaring van de rechten van de mens’ op. En om die reden bevindt zich zelfs een kopie van de cilinder in het gebouw van de Verenigde Naties in New York. Toch was de houding van Cyrus als veroveraar – alle Grote Begrippen en retrospectieve symboliek ten spijt – eerder een kwestie van politiek en strategie dan van verheven tolerantie. In Mesopotamië was het sowieso al eeuwen (millennia, eigenlijk) gebruikelijk om aan het begin van een heerschappij een verklaring af te geven van de voorgenomen hervormingen.
Meer weten, zien of lezen?
‘The things we make have one supreme quality. They live longer than us.’ Hoe een eenvoudig uitziend object 2600 jaar geschiedenis met zich mee kan dragen, weet Neil MacGregor op levendige wijze uit te leggen.
Bekijk via onderstaande video zijn TED talk over de Cyrus cilinder:
♥
Klik op deze link om de rondtrekkende Cyrus cilinder op de voet te volgen via de speciale website.
orpheuskijktom.com 