De wereld was nog maar net geschapen, met al haar dieren, bomen en planten, maar nog zonder mensen, toen Prometheus op aarde kwam. Hij was de zoon van de Titaan Iapetus, het godengeslacht dat door Zeus was verslagen. Prometheus was creatief en vindingrijk en wist dat er in alles op aarde goddelijk zaad bevat. Hij nam klei uit de aarde en kneedde er een gestalte mee naar het evenbeeld van de goden. Hij sloot er goede en slechte eigenschappen in en hij vormde de menselijke ziel. De bezielde klei werd ten slotte leven ingeblazen door de godin Pallas Athena. Zo ontstond de mens.
En toen was er vuur
De mens bevolkte de aarde, maar liep wat doelloos rond. Zij bezaten de goddelijke vonk, maar hadden er geen weet van en geen doel voor. Prometheus besloot dat hij zijn schepsels naar de juiste weg moest leiden. Hij leerde hen zien en horen, maar hij leerde hen ook over de wisseling van de seizoenen, de kunst van het bouwen en ga zo maar door. Wat nog ontbrak, zo wist Prometheus, was het vuur. Met een list wist Prometheus de kunst van het vuur en vuur maken aan de goden te ontfutselen; hij bracht een fakkel van de hemel naar de aarde en schonk de mens de kracht van het vuur. Zeus moest met lede ogen aanzien hoe Prometheus het vuur had ‘gestolen’. Natuurlijk bedacht hij wel een passende straf. Hij stuurde een beeldschone jonge vrouw naar de aarde, Pandora, die alom bewondering zaaide. Zij schonk aan Epimetheus, de broer van Prometheus, een mooi versierde doos. Nauwelijks had hij de doos geopend of de aarde werd bezaaid met narigheid, ziektes, rampspoed en wat al niet. Tussen al het kwaad zat er een enkel goed in de doos van Pandora: de hoop.
De eeuwigdurende straf
Hoe het afliep met Prometheus? Niet best. De toorn van Zeus, die zich belazerd voelde, was nog niet bedaard. Hij liet hem naar de Tartarus sleuren en aan een huiveringwekkende afgrond hangen. Daar zou hij zijn eeuwigdurende straf ondergaan: hij bungelde daar maar, zonder eten of drinken, terwijl een arend keer op keer zijn lever uitpikte, die steeds weer aangroeide. Prometheus onderging eeuwenlang deze kwelling, totdat Heracles eens langskwam en door medelijden werd verteerd. Hij schoot de arend dood en verloste Prometheus uit zijn lijden.
Ridley Scott’s Prometheus
Waarom ik het verhaal van Prometheus vertel? Omdat heel wat mensen binnenkort een bezoekje zullen brengen aan de nieuwe film van Ridley Scott, genaamd Prometheus. Hoewel ik vermoed dat de raakvlakken schaars zullen zijn, zal iets van de gedachte van de mythe van Prometheus toch in de film verweven zijn. Voor wie een extra laagje aan de film wil toevoegen, dus.
Nieuwsgierig naar de film? Bekijk hier de – nogal bloedstollende – trailer:
orpheuskijktom.com 