Reality check: wat hoop en dromen doen

‘Dit is het verhaal van een man die de realiteit achter zich laat en zijn eigen verzonnen wereld in trekt.’
– Matteo Garrone

Vanaf vandaag draait de Italiaanse film Reality in de Nederlandse bioscopen. De komedie van de Italiaanse regisseur Matteo Garrone werd in Cannes, net zoals zijn vorige film Gomorra, bekroond met de Grand Prix. En hoewel Reality het verhaal is van een visboer uit Napels, beginnen we bij een beeldhouwer uit Cyprus.

RADELOZE LIEFDE
Er was eens een prins die leefde op het eiland Cyprus. Zijn naam was Pygmalion, en van beroep was hij beeldhouwer. Omdat hij zijn hele leven zondige vrouwen had gezien, wilde Pygmalion voor altijd alleen blijven. Hij omringde zich liever met zijn eigen, perfecte kunstwerken.
Aan één beeld in het bijzonder had hij jaren gewerkt, net zolang tot hij het ivoor een perfecte schoonheid had geschonken. Het was een beeld van een vrouw, en hij noemde haar Galatea. Het onvermijdelijke gebeurde: Pygmalion werd verliefd op zijn eigen schepping. Hij bracht haar cadeaus en behing haar met juwelen, maar Galatea bleef koud en hard. Pygmalion dreigde weg te kwijnen door zijn onbeantwoorde liefde.
Toen er op een dag in heel dorp wierook werd gebrand voor Aphrodite, de godin van de liefde, bracht Pygmalion zichzelf ertoe naar het altaar te gaan waar voor haar werd geofferd. Daar, vlak voor het altaar, sprak hij zijn wens uit: ‘Geef mij een vrouw, die lijkt op die van ivoor.’ Eenmaal thuis kuste hij zijn Galatea, en als door een wonder werd het ivoor soepel en warm. Pygmalions gebeden waren verhoord.

REALITEITSZIN
Het verhaal van Pygmalion is een bekende mythe uit de oudheid, die veel populariteit heeft genoten in de eeuwen erna. De verblindende liefde voor zijn eigen schepping, waardoor Pygmalion alle realiteitszin verloor, staat centraal in de mythe. Op vergelijkbare wijze verliest ook Luciano, de visboer uit Napels die de hoofdrol speelt in Reality, door zijn eigen hoop en dromen de realiteit uit het oog.

Visboer Luciano lacht en fluit zichzelf door zijn eenvoudige leven in een armoedige buitenwijk in Napels. Op het marktplein waar hij zijn vis verkoopt maakt hij zich geliefd bij zijn klanten en buurtgenoten door ze op zijn eigen, typische wijze te amuseren. Op een dag als alle andere wordt Luciano door zijn kinderen overgehaald om auditie te doen voor het populaire televisieprogramma Big Brother (Grande Fratello). Een hoopvolle droom van een leven in de schijnwerpers doemt op en veroorzaakt grote opwinding in Luciano’s familie en in de hele buurt.

Het duurt even voordat de droom ook Luciano zelf weet te grijpen, maar langzaam aan raakt hij geobsedeerd door het idee. Als Luciano door de eerste auditieronde heen komt, laat hij zijn hoop en dromen de vrije loop. Langzaam maar zeker verliest hij, als de verliefde Pygmalion, zijn grip op de realiteit. Zijn droom om te ontvluchten aan het leven waar hij zich met goede moed doorheen lachte, het kleine beetje hoop op een glamourleven in de schijnwerpers, ontwricht uiteindelijk zijn leven en dat van zijn familie.

FABELACHTIG

‘Het is een reis vol verwachting, van hoop en dromen,’ vertelt regisseur Matteo Garrone. ‘Dit is een film over hoe we de realiteit ervaren, het verhaal van een man die de realiteit achter zich laat en zijn eigen verzonnen wereld in trekt.’ Tijdens het filmen bleef Garrone zoeken naar een ‘fabelachtige kwaliteit, een soort magisch realisme.’

Reality blijkt geen uitgesproken komedie, maar eerder een dramatische satire waarin de hedendaagse obsessie met roem op kritische wijze wordt belicht. De werkelijkheid van Luciano is duizendmaal harder dan die van het sprookjesachtige ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’ van Pygmalion en zijn gematerialiseerde droomvrouw Galatea.

Er zit onvermijdelijk dubbelzinnigheid in een film die Reality heet, maar in het geval van hoofdrolspeler Luciano, vertolkt door Aniello Arena, is de werkelijkheid extra hard. Wegens banden met de maffia en betrokkenheid bij moordzaken zit hij in het echte leven een levenslange straf uit in de gevangenis van Volterra. Achter die zwaarbewaakte deuren leerde hij acteren, wat er uiteindelijk toe zou leiden dat hij in theaters en nu zelfs in films speelt. Aan het einde van de dag slaapt hij echter altijd achter slot en grendel.

REALITY KIJKEN
Reality draait vanaf vandaag in filmhuizen in heel Nederland. Klik hier voor tijden en tickets. Bekijk hier vast de trailer: